K FAKTÖRÜ NEDİR?

Sac Levha ürün tasarımlarında belirli konfigürasyonlarda malzemenin kalınlığı baz alınarak nötr levhanın konumuna istinaden bir orandır. Tasarım programlarında genellikle bir parametre olarak K harfi ile gösterilir. Tasarım sürecinde kullanılan sac malzemenin açınım alınması ve açınımın doğruluğu imalat öncesi gereklidir. Belirli bir açıda form verilen bir sac malzemenin nötr eksenindeki hattın yay uzunluğu açınımı vermektedir. Resimde kırmızı çizgi ile gösterilen çizginin düzleştirilmesi ve toplam boy uzunluğunun alınması matematiksel bir işlemdir. Program algoritmalarında bu hesaplama K faktörü ve ölçüsel parametrelerin hesaplanmasıyla bulunur ve gösterilir.

Resim üzerinde gösterilen T Sac malzemenin kalınlığını ifade etmektedir. Küçük t harfi ise nötr eksen ile sacın iç radyüsünün bulunduğu kenar arasındaki mesafesidir. K faktör oranın matematiksel ifadesi

K=t/T olarak hesaplanır. Tasarım programlarında default halde iken genellikle  0,5 birim olarak ilk açılışta verilir. Üretilmiş  veya deneme olarak basılmış bir ürün üzerinden K faktörü hesaplanabilir.

Örnek

T(Sac kalınlığı)= 2mm

t mesafe=1 mm ise   K=1/2  K=0,5 hesaplanır.

K faktörü deneme basılmış bir üründen hesaplama yapılmak istenirse. Büküm izni (Bend Allowed) formülünden K parametresi çekilerek yapılır. Büküm izni formülü ve parametreleri anlamları aşağıda verilmiştir. K Faktörü yerine tasarım programlarında Büküm izni,Büküm kesintisi ve tablolar kullanılabilir. Not: büküm açısı 90 derece olarak verildiğinde hesaplanacak formülasyondur. Açının 90 dereceden fazla ve düşük olması durumunda farklı matematiksel formülasyon kullanılır.

BA(büküm izni)= A. π/180(R+K.T)                        Örnek:

A=büküm açısı                                                       A=90°

π=pi sayısı                                                            π=3,14….

R=Büküm iç radyüsü                                             R=2

K=K faktörü                                                            K=0,5(default)

T=Sac malzemenin kalınlığı                                  T=2

BA=90X π/180(2+0,5X2)

BA=4,712

AÇINIM UZUNLUĞU=BA+X+Y                                                 AÇINIM UZUNLUĞU:40,71

AÇINIM UZUNLUĞU=4,71+18+18

Yukarıda örnek tasarlanan parçada büküm izni haricindeki X ve Y uzunlukları yani radyüse kadar olan kısımlar sabittir.

Programlarda K faktörü ve BA(Büküm izni) parametrelerinin seçiminin haricinde Büküm kesintisi(BD-Bend Deduction) ve firmaların kendisinin oluşturabileceği tablolarda seçilebilir. Farklı malzemelere göre tablolar Solidworks programında dosyadan çekilebilir. Solidworks programında dosya konumu ayarlar menusu içerisinden file location sekmesinden ulaşılabilir. Kendinize ait farklı malzemelere göre tablolar oluşturabilirsiniz. Tablo resmi aşağıda gösterilmiştir. Dosya içerisinde BD Tabloları ve hesaplama formülü , K faktör tabloları,BA Büküm izni tabloları bulunmaktadır.

( C:\Program Files\SOLIDWORKS Corp\SOLIDWORKS\lang\turkish\sheet metal gauge tables)

Ayrıca Büküm kesinti(BD-Bend Deduction) formülü2 Farklı şekilde basitçe aşağıda gösterilmiştir.

BA(Büküm izni)= A. π/180(R+K.T)

BD(Büküm Kesintisi)=2OS-BA                                                           Örnek=(2×4)-4,71   

                                                                                                                  =3,29                                                                                               

A ve B ölçüleri Dış kenar uzunluklarıdır.

BD(Büküm kesintisi)= (A+B)- L                                                  Örnek=(22+22)-40,71

L=Açınım düz boyu                                                                                =3,29